Đối với những bạn đam mê quay phim, truyền hình thì việc sử dụng máy quay và nắm được các kỹ thuật quay phim cơ bản sẽ giúp cho những thước phim của bạn thật sự chất lượng.
Trong quay phim, có một số khái niệm mà bạn phải nắm rõ trước hết là về cách đặt máy quay: thông thường với những loại máy quay chuyên dụng, màn hình thường là màn hình rộng, bối cảnh ngang. Tuy nhiên trong trường hợp bạn sử dụng điện thoại để quay phim, hãy đặt máy ảnh ngang, không được quay theo chiều dọc sẽ khiến cho chuyển động bị hạn chế do khuôn hình bị hẹp. Lưu ý đây là điều quan trọng nhất trước khi bạn nắm được các kĩ năng dưới đây
1.Các cỡ cảnh cơ bản trong kỹ thuật quay phim
Trong quay phim cũng tương tự như chụp ảnh, khi chọn được nhân vật của cảnh quay, bạn phải xác định quay như thế nào. Có các loại khung hình là: toàn cảnh, trung cảnh, cận cảnh và cảnh đặc tả. Mỗi một loại khung hình đều có chức năng riêng, phản ánh nội dung muốn truyền tải của người làm phim.
Cảnh quay rộng hay còn gọi là toàn cảnh thường sử dụng khi bạn muốn bắt đầu một bộ phim, một phóng sự hay clip ngắn… Loại quay này giúp lấy được toàn bộ khung cảnh, con người và chuyển động của một bối cảnh rộng. Thường áp dụng khi quay cảnh phong cảnh, nhà ở…
Quay trung cảnh – khung hình lấy quá nửa từ đầu gối đối với quay người và 2/3 bối cảnh đối với quay phong cảnh. Khi quay trung cảnh, mọi chi tiết không quá bé nhỏ và mờ ảo như quay cảnh rộng, cũng không quá tập trung vào một hay một vài chi tiết nào. Đây là cảnh quay phổ biến nhất và được sử dụng chủ đạo trong những thước phim, phóng sự…
Quay cận cảnh – khi bạn muốn lấy rõ một khuôn mặt ai đó, hay một đồ vật, con vật nào đó. Thường áp dụng khi quay phỏng vấn hay kể chuyện cuộc đời, quay mô tả sản phẩm, TVC quảng cáo sản phẩm..
Quay đặc tả – gần giống với kĩ thuật quay khung hình cận, nhưng chú ý vào một chi tiết nhất định như đôi mắt, miệng… nhằm miêu tả sâu hơn về đối tượng được quay tới.
2. Các góc quay
Góc quay rất quan trọng trong quay phim, bạn cần có kỹ thuật quay phim căn bản sau:Có 3 góc quay cơ bản là quay ngang, quay từ dưới lên và quay từ trên xuống. Mỗi cách quay đều có dụng ý riêng nhằm thể hiện ý đồ của người quay phim:
- Quay ngang tầm mắt: như một góc quay bình thường, ít kịch tính
- Quay từ trên xuống: làm cho nhân vật bé nhỏ hơn, hạ thấp tầm quan trọng của con người hoặc sự vật trong đó
- Quay từ dưới lên: góc quay này khiến cho nhân vật hay sự vật được tôn lên, mạnh mẽ, kịch tính và trang trọng hơn so với góc quay từ trên xuống
Cùng với việc đánh sáng với 3 điểm sẽ giúp cho các gốc quay trở nên rõ ràng và và nổi bật chủ thể
3. Các thao tác máy
Các thao tác máy bao gồm: zoom, lia, quay từ từ trên xuống dưới, quay hất lên trên…
Các kỹ thuật quay phim cơ bản dành cho người mới bắt đầu đó là: Khi bạn cần phóng vào một chi tiết nào đó, bạn sử dụng thao tác zoom, chú ý zoom từ từ, êm, tạo cảm giác không bị giật cho người xem.
Khi muốn mô tả từ từ một sản phẩm hay một vật nó đó, bạn dùng thao tác lia máy… Không nên quá lạm dụng các thao tác máy vì sẽ đem lại cảm giác khó chịu cho người xem. Khi mở đầu một cảnh quay, bạn nên quay từ trên xuống dưới, quay từ từ. Ngược lại, khi kết thúc hãy hướng máy từ từ lên cao để tạo hiệu ứng khép lại cho người xem.
Trên đây là 3 thao tác kỹ thuật quay phim cơ bản nhất để thực hiện một thước phim, ngoài ra bạn cũng nên chú ý điều chỉnh các thông số kĩ thuật theo gợi ý sau:
Chọn chuẩn phim khi quay: Hiện nay có hai chuẩn thông dụng: SD và HD
• SD: SD NTSC và SD PAL
• HD: HD 720p và HD 1080p (NTSC: 30 khung hình/1s, PAL 25 khung hình/1s)
• Ngoài ra cũng có một số chuẩn khác như: VGA (640 x 480), QVGA (320 x 240)…
• Để đảm bảo chất lượng của Video thì ta nên chọn chuẩn có độ phân giải cao như VGA hoặc SD trở lên.
• Trước khi quay thì nên set tất cả các thiết bị quay phim về cùng 1 chuẩn để tiện trong quá trình dựng phim. Để phù hợp với tần số của điện lưới Việt Nam (50hz) thì ta nên chọn chuẩn SD PAL hoặc HD PAL.
Cuộc cách mạng DSRL làm cho điều này có thể nhưng không hề diễn ra một cách tự động. Có 3 điều căn bản mà người học cần làm để thiết lập được những điều này: Chụp ảnh với độ sâu, chụp 24 khung hình trên một giây và phân loại màu sắc của cảnh trong bài.
Trong bài viết này, tôi sẽ hướng dẫn kỹ thuật quay phim cho người mới bắt đầu, chủ yếu sẽ tập trung vào việc máy ảnh DSLR của bạn như thế nào và những ống kính có thể thay đổi được để thay đổi độ sâu của cảnh hoặc góc nhìn của phim. Để giúp bạn hiểu chúng hơn, thì bạn nên hiểu được những nội dung căn bản sau:
Cài đặt F- Stop Low
Khẩu độ là một yếu tố rất quan trọng để điều chỉnh độ sâu của cảnh, nhưng hãy thực hiện theo các bước sau. Bên trong ống kính của bạn có một iris mà mở ra hay đóng vào để điều khiển lượng ánh sáng đến từ máy ảnh. Khẩu độ này được đo bằng các điểm dừng của F, với số nhỏ nhất chính là độ hẹp nhất của cảnh và là khi có nhiều ánh sáng nhất đến từ camera.
Vì thế khi bạn cố gắng đạt được độ sâu của cảnh hãy quay kính về mức độ F nhỏ nhất. Tôi thích kéo ống kính củ Nikon của chúng tôi vì nó có điểm dừng F có thể thay đổi bằng tay và giúp cho học sinh của chúng tôi có thể nhìn rõ iris mở và đóng khi bạn điều chỉnh điểm dừng F.
Chọn đúng loại lens
Có một lý do rằng có một vài mắt kính tốn rất nhiều tiền và nó thường xuyên và nó tương ứng với độ thấp của của điểm dừng F sẽ như thế nào. Ví dụ như, với 1 50mm F1.4 có thể giá gấp đôi so với 50mm F2.0. Vì thế nếu bạn muốn một không gian hẹp hơn thì đầu tiên hãy chọn đúng loại mắt kính. Độ dài tiêu cự của ống kính cũng đồng thời góp phần về cả chiều sâu cũng như khoảng cách giữa các vật thể và nền.
Ví dụ, học sinh muốn sử dụng loại kính 30mm của chúng tôi vì cách này giúp đồng thời cả về làm mờ và nén nền. Theo kết quả của một cuộc phỏng vấn thì kính 86mm F1 là phổ biến hơn và thấu kính F1.8 Marco rất phù hợp đối với những bức ảnh chụp cận mặt. Hãy tham khảo bài học dưới đây “ Làm thế nào để chọn được mắt kính phù hợp” để hiểu rõ hơn về lưu ý này.
Khoảng cách
Khoảng cách giữa máy ảnh đối tượng và nền sẽ ảnh hưởng đến hướng nhìn của video. Rất đơn giản là bạn có thể di chuyển máy ảnh lại gần với đối tượng và các đối tượng cách xa hơn so với nền sẽ giúp bạn tạo nên nền mờ ở đó. Đây là trang “ handout” mà giúp bạn điều chỉnh độ sâu của không gian khi sử dụng F-stop, khoảng cách giữa ống kính và các đối tượng,độ dài tiêu cự.
Các hoạt động thực hành
Đây là hai hoạt động “ Depth of the field” giúp cho các bạn mới tập có cơ hội được thực hành để điều chỉnh độ sâu của cảnh. Tôi đã đề nghị mở rộng các hoạt động này thành những bài tập về nhà bởi vì nó có khá nhiều hoạt động giúp ta trở nên chuyên nghiệp hơn, và một khi họ làm bài tập về nhà sẽ thực sự tạo lập được “ giao diện của bộ phim”
Hợp nhất hai máy ảnh: Học sinh của tôi thường xuyên yêu cầu những người diễn viên hay diễn thuyết trình bày trước toàn thể hội đồng của chúng tôi. Năm ngoái, chúng tôi đã thêm cái DSLR thứ hai từ việc sử dụng mắt kính 300mm ở chế độ màn ảnh đầy đủ. Kết quả là bức hình đã được làm mờ nền rất tốt. “ Và đây là một ví dụ”.
“Bokeh Activity” Đây là một hoạt động khá thú vị giúp học sinh có thể thực hành việc điều chỉnh chiều sâu trong những bức hình của họ.
Những thông tin thêm:
“F-stop- Shutter”- Đây là một trang web khá phổ biến với F- stop và tốc độ màn trập với những hướng dẫn giúp bạn chỉnh sửa video.
“CameraSim”- Đây là một website tuyệt vời có hai mô phỏng trực tuyến cho phép bạn học về tốc độ chớp, độ mở, ISO tác động đến những bức ảnh.Nó được thiết kế cho những nhiếp ảnh gia tuy nhiên nội dung vẫn còn khá phổ cập.
Ở phần đầu của bài viết này, tôi đã đề cập đến hai thiết bị mà tất cả những người học làm phim cần phải chuyên sâu vì vậy nên tôi nghĩ những thông tin bổ sung bên trên là rất cần thiết nếu bạn đam mê nhiều về công nghệ.
Tỷ lệ khung hình
Màn hình phim thường chụp ở khoảng 24 khung hình trên một giây vì thế các bạn học sinh nếu muốn những bức hình của họ có sự chuyển động liên quan đến phim thì họ cần phải chọn nó trước từ bộ camera trước khi chụp. Đây chính là một bài học khá thú vị từ trường Vimeo Video School trên “ Setting up your DSLR” gồm một vài những cái đặt khác.
Phân loại màu sắc
Việc phân loại các màu sắc là một nghệ thuật và là một cách tốt nhất để các học sinh nâng cao khả năng của bản thân. Chúc các bạn rèn luyện kỹ thuật quay phim chuyên nghiệp để có những sản phẩm phong phú, đa dạng, sáng tạo và chất lượng nhất nhé qua kỹ thuật quay phim cơ bản trên đây! Ngoài ra các bạn cũng nên tìm hiểu kĩ hơn về khung hình vàn ánh sáng trong quay phim để có được những thước phim chất lượng hơn.